Soru-Cevap Jeofizik Mühendisi Yard.Doç.Dr Ertan Pekşen Jeofizik Mühendisi Araştırma Görevlisi Demet Nar Jeofizik Mühendisi Yardımcı Doçent Berna Tunç Jeofizik Mühendisi Araştırma Görevlisi Deniz Çaka Jeofizik Mühendisi Doç.Dr. Ali Muhittin ALBORA Jeofizik Mühendisi Yrd.Doç.Dr. Oğuz Gündoğdu

Jeofizik Mühendisleri

Ara :

dinamo teorisi, yerfiziği, yerküre ...

Google ilk sırada çıkmak

Güneşin Yapısı
Okunma : 53812 Facebook Paylaş

Güneşin Yapısı


Evrendeki sayısız yıldızdan sadece biri olan Güneş, Samanyolu Galaksisinde yer alan bir yıldızdır . Güneş, üzerinde yaşadığımız gezegenin de içinde bulunduğu Güneş Sisteminin merkezini oluşturur. 4,65 milyar yaşımda olduğu tahmin edilen bu dev enerji kaynağının yarı çapı 7x105 km yani dünya yarıçapının yaklaşık olarak 100-110 katıdır. Ekliptik düzlem normaliyle 75° 15 açı yapan Güneş, ekseni etrafındaki dönüşünü yaklaşık 27 günde tamamlar. Güneşin merkez sıcaklığı 10 milyon derece, dış sıcaklığı ise 5700 K° dir. Başlangıçta 2x1030 kglık kütlesinin %73 lük kısmının hidrojenden, geri kalan kısmını ise helyumdan oluştuğu tahmin edilmektedir.

Güneşin yüzeyinden merkezine doğru inilecek olursa yoğunluğun , basıncın ve sıcaklığın arttığı görülür. Güneşin uzaya verdiği ısı enerjisi güneşin merkezinde üretilmektedir. Güneşin enerjisini ürettiği bu kısıma iç güneş denmektedir. İç güneşten çıkan ışınımlar dış tabakalar tarafından soğurulur.Güneşin ışınımını aldığımız kısmına güneşin atmosferi denir. Doğrudan yapılan gözlemler güneş atmosferinin fiziksel durumu ve kimyasal bileşimine ilişkin ayrıntılı bilgiyi vermiştir.Güneş atmosferinin kütlesi güneşin toplam kütlesinin sadece 10-10 katıdır.Güneşin bu bitmez tükenmez ısıyı nasıl ürettiği sorusu, ilk zamanlar insanların kafasını en çok meşgul eden soru olmuştur. Fakat günümüzde güneşin bu ısı enerjisini içindeki hidrojeni çekirdek füzyonu ile helyuma çevirerek elde ettiği anlaşılmıştır. Ve Güneş çekirdek füzyonu sayesinde çevresine 4x1026 Watt lık güç yaymaktadır. Başlangıçta %73 hidrojen olan hidrojen oranının günümüzde %38e düştüğü tahmin edilmektedir. Bu tahmine dayanarak güneşin ömrünü yarıladığını söyleyebiliriz.

Güneş yüzeyi tabakalardan oluşmuştur. Bu tabakalara çekirdekten yüzeye doğru sırasıyla fotosfer, kromosfer ve korona isimleri verilmiştir.

ÇEKİRDEK:Güneş çekirdeği merkezden 0,2 güneş yarıçapına kadar uzanır. Yoğunluğu 150.000 kg/m³ (Yeryüzünde suyun yoğunluğunun 150 katı) civarında, sıcaklığı da 13.600.000 kelvin kadardır (yüzey sıcaklığı yaklaşık 5.800 kelvindir). 

IŞIKKÜRE ( fotosfer ) : Güneşin görünen parlak yüzeyine ışık - küre denir. Güneşin ışığının büyük bir bölümü bu katmandan gelir . Bu katman sürekli ışınımın olduğu katmandır. 400 km kalınlığında seyrek ama oldukça donuk bir katmandır. Sıcaklık alt kısımda 10000 K kadardır. Üst kısımda bu değer 4200 K ye kadar düşer.

RENKKÜRE ( kromosfer ) : Tam güneş tutulması esnasında kara diski çevreleyen ince pembemsi bir şerit dikkat çeker . Böylesi bir gözlem tekniği ile fotosferi kuşatan bir dış katmanın varlığı saptanmıştır. İşte bu katmana renkküre (kromosfer) denir . Kromosferin sıcaklığı 4800 K dir . Dışa doğru gidildikçe iyonlaşma artacağından sıcaklığın artması beklenir .

GÜNEŞ TACI (korona) : Güneşi saran parlak yüksek sıcaklıklı ve seyreltik bir gazdan örtüdür .Güneş tacının sıcaklığı 1000000 K dir.

Güneşin katmanları arasındaki manyetik alan şiddeti büyük değişiklikler gösterir ve bu değişikliklerin sonucunda bir çok olay gözlenir. Örneğin Güneş lekeleri, manyetik alan düzensizliği sonucunda o alandaki sıcaklığın çevreye göre düşmesinden kaynaklanır.

Güneşin korona tabakasından gezegenler arsı ortam yayılan elektrik yüklü taneciklerin oluşturduğu etkiye Güneş Rüzgarı adı verilmektedir. Güneşe yaklaşan kuyruklu yıldızların kuyrukları bu rüzgarın etkisi ile güneşe ters yönde uzanırlar. Güneş Rüzgarı, proton, elektron ve %5 kadar helyum çekirdeği ile az miktarda daha ağır atomlardan oluşmuştur.

FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ



Ortalama çap 1,392×109 m 
Dünyanın 109 katı

Ekvator yarıçapı 6,955×108 m 

Ekvator çevresi 4,379×109 m 

Basıklık 9×10−6

Yüzey alanı 6,088×1018 m² 
Dünyanın 11.900 katı

Hacim
1,4122×1027 m³ 
Dünyanın 1.300.000 katı

Kütle
1,9891 ×1030 kg
Dünyanın 332.946 katı

Ortalama yoğunluk
≈1,409 ×103 kg/m³

Değişik yoğunluklar

Çekirdek: 1,5×105 kg/m³

Aşağı Fotosfer: 2×10-4 kg/m³

Aşağı Kromosfer: 5×10-6 kg/m³

Ortalama Corona: 10×10-12kg/m³

Etkin yüzey sıcaklığı 5.778 K 

Corona sıcaklığı ~5×106 K

Çekirdek sıcaklığı ~15,7×106 K 
 

iPhone Ekran Değişimi